Dikkat! Ebeveynin başarı eleştirisi depresyona yol açabiliyor

Çocukların akademik alanda yaşadıkları başarısızlık, pek çok farklı sorunla ilişkili olabiliyor. Öğrenme ile ilgili güçlükler ve dikkat sorunları gibi nörogelişimsel sorunların karnelere başarısızlık olarak yansıyabildiğini belirten uzmanlar, ebeveyn eleştirilerinin çocuklarda depresyon, kaygı ve davranış sorunları yaratabildiğini vurguluyor. Uzmanlar, ara tatil döneminin yaşanan zorlukların değerlendirilebilmesi için uygun bir zaman olduğunu ifade ediyor ve bu konuda uzmanlardan destek alınmasını tavsiye ediyor.   Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Çocuk Ergen Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Çiğdem Yektaş, çocuklardaki akademik başarısızlığın ilişkili olabileceği hastalıklarla ilgili önemli bilgiler ve tavsiyeler paylaştı.   Nörogelişimsel bozukluklar performansı etkileyebiliyor   Çocuğun içinde bulunduğu takvim yaşına uygun bir bilişsel gelişimi olmasına rağmen akademik alanda yaşadığı başarısızlığın pek çok farklı sorunla ilişkili olabildiğini Doç. Dr. Çiğdem Yektaş, “Bu sorunlar özellikle okula yeni başlamış ya da okul ve sınıf değişikliğinin yaşandığı geçiş sınıflarında kendini belli edebilir. Özellikle öğrenme ile ilgili güçlükler ve dikkat sorunları gibi nörogelişimsel sorunlar, normal bilişsel gelişim gösteren ilkokul ve lise çağı çocukların karnelerine zayıf notlar ve başarısızlık olarak yansıyabiliyor. Aileler ve öğretmenler tarafından bu çocuklar çoğu zaman isteksiz, tembel olarak eleştiriliyor ve sık ikaz ediliyor.” ifadelerini kullandı.   Ebeveynden ayrılma kaygısı uyum sorunu yaşatıyor   Son 2 yılını pandemi nedeniyle evde geçiren çocukların yeterli öğretmen gözetimi ve süpervizyonundan uzak kaldıklarını hatırlatan Doç. Dr. Çiğdem Yektaş, “Bu süreçten tekrar yüz yüze eğitime geçiş, özellikle ebeveynden ayrılmak ve uzak kalmakla ilgili kaygıları olan çocukların okul ortamına uyum sağlamalarını etkileyebilir, dikkat ve motivasyon sorunlarına neden olarak derslerde başarısızlık olarak kendini belli edebilir.” dedi.   Okumada zorluk yaşıyorsa dikkate alınmalı   Çocuk Ergen Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Çiğdem Yektaş, birinci sınıfta ikinci dönemin artık çocukların okumaya geçmesinin beklendiği dönem olduğunu söyledi ve sözlerine şöyle devam etti:   “Bu dönemde çocuk evde ve okulda verilen uygun eğitsel desteğe rağmen okuma konusunda zorluk yaşıyorsa, okumanın akıcılığı beklenen düzeyde değilse, eksik yanlış okuma yavaş okuma varsa, sesleri birleştirmekte ses harf eşleşmesini yapmakta zorlanıyorsa, yanlış okuma varsa ve çabuk sıkılıyorsa altta yatabilecek öğrenme bozukluğu (disleksi), dikkat eksiliği bozukluğu ya da bir algılama sorunu olup olmadığı açısından mutlaka bir çocuk ergen ruh sağlığı uzmanınca değerlendirilmeli. Değerlendirmede gerekli test ve incelemeler yapılmalı. Uzman hekim tarafından yapılacak değerlendirmeler sonucunda gerekli eğitsel müdahaleler vakit kaybetmeden hayata geçirilmeli. Bu sayede çocukta başarısızlığın yaratacağı hayalkırıklığı ve buna bağlı duygusal sorunların önüne geçilmiş olur.”   Akademik zorluklar duygusal sorunlar yaratabiliyor   Akademik zorluklar yaşayan bir çocuğun iç dünyasında başarısız olmasının gelişimsel açıdan yaşamında kalıcı duygusal sorunlar yaratabileceğini belirten Doç. Dr. Çiğdem Yektaş, “Bu sorunlar bir sonraki gelişim dönemini olumsuz etkileyebilir. Çocuklarda sık gördüğümüz öğrenme bozuklukları ve dikkat bozukluğu gibi nörogelişimsel altyapısı olan psikiyatrik problemler, çocukta doğuştan var olan yapısal sorunlar olup çocuğun tembel olması ya da isteksiz olması ile doğrudan ilişkili değildir.” diye konuştu.   Ara tatil değerlendirme yapmak için uygun   Ebeveynlerin çocuğun zorlandığı alanlarla ilgili zaman zaman çocuklarını eleştirdiğini ve etiketleyebildiklerini vurgulayan Doç. Dr. Çiğdem Yektaş, sözlerine şöyle devam etti:    “Bu da çocuklarda ikincil olarak depresyon, kaygı ve davranış sorunları yaratabiliyor. Ara tatil döneminin bir uzman hekim tarafından yaşanan zorlukların değerlendirilebilmesi için uygun bir zaman olduğunu söyleyebiliriz. Çocuğun bir zorluk yaşadığının kabul edilmesi tedavideki ilk adımdır. Öğretmenden geribildirim alarak ders materyalleri eşliğinde biz uzmana başvurabilirler. Hekimin yapacağı görüşmede istenecek testler doğrultusunda ailelere hazırlanacak bir tedavi rehberi ve uygun eğitsel yönlendirme, hem çocuğu ev içinde ve okulda etiketlenmekten kurtaracak hem de ailelerin beklentilerini daha doğru çerçevelemelerini sağlayarak çocuklarına daha sağlıklı bir tutum geliştirmelerine yardımcı olacaktır.”   Ebeveynler başarısızlığın nedenini araştırmalı   Her çocuğun başarılı olmak istediğini belirten Çocuk Ergen Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Çiğdem Yektaş, “Başaramayan çocuklar bunun nedenini anlamakta ve açıklamakta zorluk çekerler. Onlar bu başarızlığın anne babalarında yarattığı hayalkırıklığı, öfke ve üzüntü gibi duyguları görüp kendilerini suçlamaya başlarlar. Ebeveynlere düşen bu sorunun altında bir zorluk yatabileceğini fark etmek ve çocuklarının sadece akademik alanda değil sosyal ve duygusal alanda da sağlıklı gelişimlerini desteklemek adına uzman kişilerden yardım almaları gerektiğini unutmamak olmalı.” dedi.